Jak używać kompresji? cz.3

W trzeciej części omówię proces dzięki któremu nadajemy utworowi charakteru. Decydujemy o jego dynamice i łączymy wszystkie ścieżki w jedną spójną całość. Kompresja sumy mixu – bo o niej mowa – wymaga podobnego przygotowania ścieżek jak kompresja grup opisywana w poprzednim artykule. Przybliżę także parametry threshold i ratio oraz ich świadome zastosowanie.

W gruncie rzeczy to styl utworu determinuje rodzaj kompresji na sumie i wyznacza nam szlak do ustawienia jej parametrów. Inaczej będziemy procesować kompozycję rytmiczną, taneczną, inaczej melancholijną, stonowaną. Co więcej – odpowiednia interpretacja i analiza utworu pozwoli nam za pomocą kompresora wskazać ewentualne błędy popełnione na etapie mixu.

Charakter regulujemy głównie za pomocą potencjometru – attack. Z kolei “natężenie charakteru” za pomocą poziomu redukcji wzmocnienia, zatem parametrów progu działania (threshold) i stopnia kompresji (ratio). Niewątpliwie muzyka rytmiczna bazuje głównie na sekcji perkusyjnej i to właśnie chcemy eksponować spajając utwór. Znając działanie parametrów czasowych na charakter brzmienia z pierwszej części artykułu wskazówka nasuwa się sama – dłuższy attack. Nie mniej jednak warto rozważyć odrobinę krótszy moment rozpoczęcia działania kompresji w porównaniu do kompresji grupy perkusyjnej w danym utworze, ze względu na większe wypełnienie instrumentalne oraz często mniejszą redukcję wzmocnienia stosowaną na sumie. Parametr release stosujemy wg wskazówek zawartych w drugiej części artykułu. Naturalnie z tego samego powodu co przy “attacku” warto rozważyć odrobinę krótszy czas.

Silne transjenty w muzyce stonowanej, emocjonalnej to ostatnia rzecz jaką chcielibyśmy być obdarowani w chwilach relaksu i zadumy. Oczywiście – krótki attack. W przeciwieństwie do muzyki rytmicznej, tutaj musimy bardziej skoncentrować się parametrze release. Zbyt długi czas powrotu powoduje redukcję kolejnej sekwencji – to wiemy. Z kolei zbyt krótki może wywołać nienaturalne wzmocnienie końca frazy wybrzmiewania przez “uwolnienie” od działania kompresora. Warto na to zwrócić szczególną uwagę.

Dobrze przygotowany mix pozwala na “sklejenie” ścieżek przy niewielkiej kompresji. Mówimy tu o redukcji sygnału rzędu 2-3db. Taki poziom możemy uzyskać zarówno za pomocą niższego progu działania i wyższego stopnia kompresji (przy ratio 2:1 – threshold 4-6 db poniżej szczytu) jak i odwrotnie (ratio 3:1 – threshold około 3-4,5 db poniżej szczytu). Kwestia wyboru zależy od stylu utworu i jego dynamiki przed kompresją sumy. W poprzednim artykule opisałem, że klejenie odbywa się poprzez scalanie części wybrzmiewania instrumentów.

Jeśli dynamika jest duża, utwór jest złożony w dużej mierze z instrumentów wysokotransjentowych (np, pianino, gitara akustyczna) warto zastosować niższy (głębszy) próg działania, aby uchwycic ich wybrzmienia oraz niższy stopień kompresji, aby nie pozbyć się naturalności brzmień. Z kolei przy utworach o niskiej dynamice na poziomie mixu, możemy zastosować wyższy próg działania i większy stopień kompresji. W ten sposób nie będziemy kompresować momentów, które nie wymagają kompresji. Zniwelujemy niepożądane pojedyncze transjenty powstające podczas mixowania ścieżek, które w istocie nie wpływają w znacznym stopniu odbiór utworu podczas odsłuchu.

Niewątpliwie źle wykonany mix odbije się na skompresowanej sumie i ograniczy możliwości operacyjne podczas masteringu. Rozumiejąc i świadomie używając kompresji, możemy natomiast zauważyć jakie błędy popełniliśmy na wcześniejszych etapach. Błędów może być naprawdę dużo i nie sposób je wszystkie omówić, postaram się jednak pokazać jak je dostrzegać i niwelować.

Jeśli kompresor na sumie ustawiony jest wg powyższych wskazówek, a mimo wszystko doprowadza do redukcji tylko grupy perkusyjnej, powinna zapalić się nam lampka ostrzegawcza. Przecież zastosowaliśmy już kompresję pojedynczych ścieżek otrzymując oczekiwane barwy i kompresję grupy otrzymując scalenie tej sekcji. Jesteśmy zatem w momencie, gdy ponownie kompresujemy już dwukrotnie opracowane brzmienia zamiast sklejać cały utwór. Tutaj znów przychodzi nam z pomocą matematyka! Dla łatwości obliczeń i precyzji wyjaśnienia przyjmijmy sobie założenia – maksymalna redukcja na poziomie 3db i stopień kompresji 2:1 – co daje nam oczywiście wniosek, że próg działania jest ustawiony 6db poniżej poziomu szczytowego (pomijam na razie parametr knee – który omówie w kolejnej części).

Rozwiązaniem nie jest dalsze obniżanie poziomu progu działania kompresora. Może w istocie uchwyci swoim działaniem wybrzmienia, ale przyniesie również negatyw w postaci przekompresowania najmocniej wybijających się ponad próg elementów – w tym przykładzie stopy perkusyjnej i werbla. Wniosek jest prosty – błąd ustawień poziomów tej grupy perkusyjnej – za głośno. Najlepszym rozwiązaniem jest ściszenie tych elementów (grupy) – tak właśnie kompresja sumy podpowiada nam jakie błędy w mixie popełniliśmy. Zmniejszenie ich głośności, np. o 2db (który i tak traciliśmy) – przy zachowaniu ustawień kompresora – powoduje zmniejszenie poziomu redukcji o 1db. Najważniejsze co otrzymujemy w zamian to dodatkowy 2db bufor w obniżaniu progu działania kompresji, dzięki któremu możemy bez nadmiernej kompresji, uchwycić wybrzmienia scalając całość utworu.
Kompresja na sumie jest bardzo wymagającym, lecz też wyrozumiałym i cierpliwym profesorem.

Kamil Dzyr

Główny realizator Sound 360 Professional

Dziękuję!
Zapraszam do komentowania naszego bloga, będziemy wdzięczni za wszelkie wskazówki, postaramy się odpowiedzieć na możliwie najwięcej pytań. Odwiedź także na nasz profil http://www.facebook.com/sound360.
Niedługo kolejne artykuły!
Jeśli masz jakieś problemy, pytania, pomysły – pisz – następny artykuł może być odpowiedzią właśnie na Twoje pytanie!