Jak używać kompresji? Cz.2

W pierwszej części podkreśliłem kluczowy aspekt kompresji jakim jest analiza ścieżek. Niezbędne jest zrozumienie jak działa, a raczej zadziała kompresor i jego ustawienia. W tym artykule przebrniemy przez kolejne aspekty pozwalające nam na świadome używanie i ustawianie tego procesora. Kompresja grup i parametry attack / release – zapraszam!

Często poruszanym tematem w dyskusjach o kompresorach jest “klejenie”. Jest to zabieg, którym uzyskujemy spójność grupy instrumentów, lecz nieumiejętne i nieświadome działania przynoszą zgoła odmienny efekt, który uwidoczni się zwłaszcza podczas pracy na sumie wszystkich instrumentów.
Przed przystąpieniem do kompresji grupy należy dokładnie i precyzyjnie opracować jej ścieżki – bez tego nie uzyskamy oczekiwanego efektu.

• Ustawienie poziomów głośności – złe ustawienie, zmieni celowość użytego kompresora. Np. jeśli ustawimy werbel zbyt głośno, doprowadzimy w istocie do kompresji głównie werbla, a nie całej grupy.
• Kompresja pojedynczych ścieżek – głównie skupiamy się na wykreowaniu odpowiedniego charakteru poprzez tłumienie lub uwydatnianie transjentów
• Korekcja ścieżek grupy – często pomijany aspekt przy użyciu tego typu kompresji. Na tym etapie należy dopasować barwy poszczególnych instrumentów. Nawet gdybyśmy uzyskali spójność z technicznego punktu widzenia, to zbyt duże różnice barwowe zepsują pożądany efekt.

Po przygotowaniu ścieżek należy zastanowić się co chcemy uzyskać pod kątem interakcji między grupą, a pozostałymi instrumentami. Co uwydatnić? Co zespoić? Gdzie utworzyć miejsce dla pozostałych instrumentów.

Zapewne zauważalny był brak wskazówek co do ustawień wartości parametrów kompresji w poprzedniej części. Nie jest to przypadek – takich artykułów pewnie przeczytaliście dziesiątki, a dalej szukacie odpowiedzi. Z kompresją (można stwierdzić nawet, że z całą realizacją nagrań) jest jak z matematyką. Nie wystarczy się nauczyć wykonywać zadań – należy matematykę zrozumieć. Idąc w tym kierunku rozdzielam omówienia każdego z parametrów na etapy, w których najłatwiej je zrozumieć i świadomie je wykorzystać w każdej kompresji.

Najczęściej (niestety również najczęściej błędnie) wykonujemy kompresję grupy perkusyjnej chcąc uzyskać brzmienie perkusji jako całości. Na tym etapie zależy nam na pozostawieniu transjentów, początkowych uderzeń poszczególnych instrumentów i zespojenie ich “wybrzmiewań”. W ten sposób uzyskujemy większa dynamikę, spójność, a co nas najbardziej ucieszy w dalszej pracy nad utworem – miejsce na pozostałe instrumenty.

Już teraz na myśl przychodzi hasło “dłuższy attack”, prawda? I oto chodzi, to jest rozumienie kompresji. Ok, ale jak długi?
W większości przypadków otrzymujemy odpowiedź – “słuchaj i oceniaj” – ciężkie zadanie dla początkującego realizatora. A co na to matematyka? Każdy DAW jest uzbrojony w oś czasu – sprawdź zatem jaka długość ma stopa perkusji, werbel – łatwe? Oczywiście, ponadto unikniesz ponownej kompresji pojedynczej ścieżki, którą już wypracowałeś w pierwszym etapie po przeczytaniu pierwszej części mojego artykułu. Zwłaszcza, że czeka nas również kompresja na sumie mixu.

Pozostał nam jeszcze jeden parametr czasowy. Jak ustawić release? Tutaj znów nam z pomocą przychodzi matematyka. Zobacz na osi czasu jak długi jest odstęp między najkrócej następującymi po sobie kolejnymi transjentami/uderzeniami w rytmie – unikniesz w ten sposób kompresji kolejnego uderzenia, której działanie uruchomiło uderzenie poprzedzające. Najprościej przeanalizować to zagadnienie na muzyce elektronicznej, np. house, gdzie stopa perkusji uderza cały czas w takim samym odstępie czasu, a werbel gra równo z co drugim uderzeniem stopy. Zazwyczaj tempo utworu oscyluje wokół 128 bpm, czyli 128 uderzeń na minute, co daje nam uderzenie co niecałe 0,5 sekundy. Modelowo podsumowując, jeśli na tym przykładzie pierwsza faza brzmienia stopy, którą chcemy pozostawić trwa 0,1 sekundy (attack 100ms), release ustawiamy nie dłużej niż 400ms, żeby kompresja mogła zacząć prace od nowa.

Jak ustawić ratio i threshold omówię w trzeciej części tego artykułu. Oczywiście będziecie wiedzieć jak go stosować również na tych etapach. Natomiast jest też jeden parametr, który pojawia się w wielu kompresorach i jest pomocny zwłaszcza przy kompresji grup ścieżek.

SIDECHAIN lub SIDECHAIN HI PASS oznaczany jako SC. Zaznaczam od razu, że nie mówimy teraz o kompresji kluczującej czyli sidechain compression. Parametr ten pozwala nam wskazać częstotliwość, poniżej której wszystkie dane będą lekceważone przez nasz kompresor podczas oczekiwania na działanie. Oczywiście standardowo należy się zastanowić nad tym co chcemy uzyskać poprzez użycie tego parametru. W czym nam może pomóc odciążenie kompresora od tych częstotliwości? Może być wykorzystywany w utworach w których linia basowa jest złożona z krótkich dźwięków lub nie gra jednocześnie ze stopą. W tej sytuacji stosując kompresję grupy perkusyjnej pozostawiamy wybrzmienie stopy, która jak wiadomo z poprzedniej części jest wydłużającą się falą, a tym samym obniża się jej częstotliwość. W tej sposób wypełniamy przestrzeń niskich tonów w utworze. Polecam natomiast najpierw dobrze opanować kompresje bez tego parametru.

Kamil Dzyr

Główny realizator Sound 360 Professional

Dziękuję!
Zapraszam do komentowania naszego bloga, będziemy wdzięczni za wszelkie wskazówki, postaramy się odpowiedzieć na możliwie najwięcej pytań. Odwiedź także na nasz profil http://www.facebook.com/sound360.
Niedługo kolejne artykuły!
Jeśli masz jakieś problemy, pytania, pomysły – pisz – następny artykuł może być odpowiedzią właśnie na Twoje pytanie!